en-Ἡ ἐνσάρκωσις τῆς μυστικῆς ζωῆς τοῦ Χριστιανισμοῦ
Βάνοντας ὁ Βυζάντιος - ὁ Ρωμηός τήν μυστικήν ζωήν τῆς Ἐκκλησίας ὡς κέντρον τοῦ βίου του, ἐπάσχισε ἕως θυσίας νά πραγματώση ἐπί γῆς τήν οὐράνιον τοῦ Εὐαγγελίου διδασκαλίαν. Κατά τήν ἔνθεον αὐτήν διδασκαλίαν: "Εἰκών Θεοῦ εἶναι ὁ ἄνθρωπος κατά τάς δυνάμεις τῆς ψυχῆς· Θεοῦ ὁμοίωμα γίνεται κατά τάς πράξεις τῆς ἀρετῆς". Ἐνάρετος ἄνθρωπος: ζῶσα εἰκών Θεοῦ ζῶντος. Ὁ ἄνθρωπος, καί ὁ πλέον εὐτελής κατά τό φαινόμενον, "δυνάμει" εἶναι θεῖον ἀπαύγασμα, καί "ἐνεργείᾳ" διά μετανοίας ἄλλος ἐξ ἄλλου γίνεται· περνᾶ ἀπό τό κατ᾿ εἰκόνα εἰς τό καθ᾿ ὁμοίωσιν. Τό δέ Βυζάντιον εἰς ὅλην τήν μεγαλωσύνην του γνωρίζει νά μετανοῆ. Ἴσως αὐτό νά συνιστᾶ καί τό ἀληθῶς ἀνυπέρβλητον μεγαλεῖον του. Αὐτοῦ τοῦ λαοῦ ἰδανικόν ὑπέρτερον ἦτο ἡ ἐνσάρκωσις τῆς μυστικῆς ζωῆς τοῦ Χριστιανισμοῦ · ἡ διά μετανοίας μεταμόρφωσις τοῦ Ἀδάμ εἰς Χριστόν.
"Τόν Χριστόν ἀεί ἀναπνέετε"· ἠχεῖ ἐκ τῆς ἐρήμου ζωντανή, φιλόστοργος, παραινετική
ἡ φωνή τῶν Θεοφόρων Πατέρων δι᾿ ὅσους, παραλλήλως πρός τήν ἀναπνοήν τοῦ σώματος, θεωροῦν ἀναγκαίαν ἰδίως τήν ἀναπνοήν τῆς ψυχῆς, ζωογονοῦσαν "τήν ἐν ἡμῖν ἄϋλον φύσιν".
Καί γίνεται ὁ Χριστός, ὁ νέος Ἀδάμ, ἡ μυστική ἀναπνοή τῆς Ρωμανίας, ἡ ὁποία διαποτίζει, θερμαίνει, ζωογονεῖ τήν μακραίωνα ὑπερχιλιετῆ ἱστορικήν διαδρομήν της.
Καί καθώς ἡ ἀναπνοή συντηρεῖ τήν ζωήν εἰς τό σῶμα, ὁμοίως καί ὁ νοῦς συνδεθείς μέ τήν εὐχήν, ἰδίως τήν ἀδιάλειπτον νοεράν προσευχήν, ἀνιστᾷ ἐκ θανάτου τήν ἐξ ἁμαρτίας νεκρωθεῖσαν ψυχήν.
Κατά τήν διδασκαλίαν τῶν νηπτικῶν τῆς Ἐκκλησίας Πατέρων· ὅταν ἀνατέλλη ὁ ἥλιος ἐτοῦτος ὁ αἰσθητός εἰς τόν ἐπίγειον ὁρίζοντα, δείχνει τόν ἑαυτόν του καί ὅσα φαίνονται εἰς τό φῶς του τό αἰσθητόν· καί ὅταν ἀνατέλλη εἰς τόν νοητόν τῆς καρδίας οὐρανόν ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης Χριστός, ἀποκαλύπτει εἰς τούς δεχομένους, κατά τήν καθαρότητα τῆς καρδίας των, τό ὑπερφυές ἐκεῖνο φῶς· φανερώνει τῆς Ἁγίας Τριάδος καί τῆς ὅλης ἐνσάρκου οἰκονομίας τό μυστήριον. Δέν φαίνεται βεβαίως ὁ Θεός εἰς τήν οὐσίαν Του, φαίνεται ὅμως ἡ ἀκτῖνα Του, ἡ ἐνέργεια τοῦ ἀκτίστου φωτός Του.
Ἐπί τά ἐπίγεια τότε ἔπιπτε πολύ τό ἄνωθεν-ἔνδοθεν αὐγάζον ζωηφόρον τρισήλιον Φῶς.
Ἡ Πόλις εἶχε περί τούς 450 Ἱερούς Ναούς... 340 Μοναστήρια!
Εἰς τήν περιάκουστον Μονήν τῶν Στουδίου Μοναχοί "ἀκοίμητοι" προσηύχοντο ἡμέραν καί νύκτα ἀκαταπαύστως διά νά μήν ἐβγαίνουν, νά μή ξεστρατίζουν τά πλάσματα τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν θεοδρόμον πορείαν, ἀπό τόν σωστόν ῥυθμόν τοῦ βίου των, ὥστε νά διατηροῦν τήν ἐπαφήν των μέ τόν οὐρανόν· διότι ἐκεῖθεν ἡ ζωή καί τό φῶς, ἡ χάρις καί ἡ ἀλήθεια ἐπί τούς υἱούς τῶν ἀνθρώπων. Καί γίνεται ὁ Μοναχισμός ἐλπίς τοῦ κόσμου, ὅσον κάνει τό πολίτευμά του πνευματικώτερον, πλέον ὑπερκόσμιον ὡς οὐράνιον.
Μοναχός Λουκάς Φιλοθεΐτης
Βιβλίο:ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΣ