Περί Μοναχισμοῦ, Παρθενίας καί Ἁγνότητος

Οὐδέν ἐκλεκτότερον τοῦ μοναχισμοῦ. Μοναχισμός θά εἰπῇ, θέωσις, ἁγιασμός κατ᾿ ἄμφω, μέθεξις Θεοῦ. Μοναχισμός εἶναι ἐπίγνωσις καί συναίσθησις καί εὕρεσις τῆς ἐντός τοῦ ἀνθρώπου βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Τίς σοφός καί συνήσει ταῦτα! Τίς ὄντως συνετός ἐπέγνω ὅτι ἐν τῷ μοναχισμῷ ὑπάρχει ἡ ἐξαίρετος χάρις τοῦ Θεοῦ, ὡς θέωσις, ὡς ἁγιασμός καί ἀφήσας κόσμον, θελήματα καί ἐλευθερίαν, ἐλθών καί βιώσας αὐτόν, σκάψας καί ἀγωνισάμενος εὗρε τόν Ἰησοῦν καί γέγονε βασιλεύς βασιλεύων ἐν τῇ ἐλευθερίᾳ τῶν παθῶν.

Ἄνευ μοναχισμοῦ οὐδείς ἔρχεται εἰς τήν ἀπάθειαν· οὐδείς ἀποκτᾷ νοῦν καθαρόν ἄνευ ἀγρυπνίας, ἐγκρατείας καί ἀδιαλείπτου εὐχῆς. Οὐδείς ἔρχεται εἰς θεωρίας ἐπίβασιν ἄνευ μοναστικοῦ βιώματος. Μέ τόν Ἰησοῦν οὐδείς ἔρχεται εἰς τόσον στενήν συνάφειαν καί ἐπαφήν, εἰμή ἐκεῖνος μόνον, πού θά παραμείνῃ πλησίον Του καί δέν θά Τόν ἐγκαταλείψῃ. Τότε θά ἀξιωθῇ τοῦ μακαρισμοῦ: "Μακάριοι οἱ ἀκούοντες τόν λόγον τοῦ Θεοῦ".

Ἄν ἡ καρδία δέν ἁγνισθῇ, ὁ ἁγνός Ἰησοῦς δέν ἔρχεται, ὅπως ποιήσῃ μονήν εἰς αὐτήν. Πῶς εἶναι δυνατόν ὅμως ἐν μέσῳ τοῦ κόσμου συναναστρεφόμενος ἁγνίσαι τις τήν ἑαυτοῦ καρδίαν; Δι᾿ αὐτόν τόν λόγον, γνωρίσαντες οἱ πατέρες τοῦτο καί ἐγκαταλιπόντες τόν κόσμον κατώκησαν εἰς τήν ἔρημον καί ἐκεῖ ἔστησαν τήν παλαίστρα των καί ἐκέρδισαν καί ἔλαβον τούς στεφάνους τῆς νίκης.

Καλεῖται λοιπόν ὁ ἄνθρωπος μέ σύμμαχον τόν Θεόν καί βοηθόν Γέροντα, νά ἀρχίσῃ τήν πάλην καί τόν ἀγῶνα τόν πνευματικόν· ὁ δέ ἐχθρός ὡς διάβολος, κόσμος καί σάρκα, θά προβάλῃ κραταιάν ἀντίστασιν, ὥστε νά ἐκφοβίσῃ τόν ἀγωνιστήν, ὅστις ἐάν κρατήσῃ ἰσχυρῶς τάς συμβουλάς καί ὁδηγίας τοῦ πνευματικοῦ του ὁδηγοῦ, ἀσφαλῶς θά ἐπιτύχῃ τήν νίκην καί θά λάβῃ τούς στεφάνους τῆς αἰωνίου δόξης.

Ὁ μοναχισμός εἶναι ὑπερφυσικός. Ἡ ζωή τοῦ μοναχοῦ εἶναι ὑπερφυσική, διότι ἀρνεῖται εἰς ὅλην της τήν κυριολεξίαν τήν φύσιν. Καί ἰδού, σπάζει τούς φυσικούς δεσμούς μέ τούς γονεῖς καί συγγενεῖς αὐτοῦ· ἐγκαταλείπει αὐτούς διά βίου, ὄχι δι᾿ ἰδιοτελεῖς σκοπούς, ἀλλά μόνο καί μόνον, διά νά ὑπηρετήσῃ τόν Θεόν μέ μίαν ὁλοκληρωμένην ἀφοσίωσιν.

Ἡ νέα του ζωή ἔχει ὡς σκοπόν τήν νέκρωσιν τοῦ σαρκικοῦ φρονήματος καί τήν κατάληψιν διά τοῦ ἀγῶνος τῆς ἰσαγγέλου ἁγνείας. Φυσικόν εἶναι ὁ ὕπνος τῆς νυκτός· ἀλλ᾿ ὁ μοναχισμός ἐπιβάλλει τήν ἀγρυπνίαν, ὅπως γίνῃ ὁ μοναχός ὡς στρουθίον μονάζον ἐπί δώματος. Φυσικόν εἶναι ἡ ἐλευθερία τοῦ ἀτόμου, ἀλλ᾿ εὐθύς ὡς μονάσῃ ὁ ἄνθρωπος ἐπιβάλλει νέκρωσιν τοῦ ἰδίου θελήματος, ἕνεκεν τῆς ἀγάπης πρός τόν Θεόν· καί γενικῶς ἡ ζωή τοῦ μοναχοῦ εἶναι τελείως διαφορετική ἀπό τήν κατά κόσμον, διά τοῦτο καί ἐκλήθη ἀγγελική, διά τήν ὑπερφυσική αὐτῆς πορείαν.

Μεγάλη χάρις ἀπό τόν Θεόν εἶναι νά κληθῇ κανείς διά τόν μοναχισμόν καί μεγαλυτέρα χάρις εἶναι τό νά ἐπιτύχῃ πνευματικόν ὁδηγόν ἐν αὐτῷ. Διότι τό νά ἀφήσωμεν τόν κόσμον εἶναι εὔκολον, ἀλλά τό νά εὕρωμεν κατάλληλον ὁδηγόν, αὐτό εἶναι ἰδιαιτέρα εὔνοια τοῦ Θεοῦ, διότι ἀπό τόν ὁδηγόν θά ἐξαρτηθῇ ἡ πρόοδος ἤ μή τοῦ ἀποταξαμένου.

Ἡ μνήμη τοῦ θανάτου ἐπιμεληθεῖσα καλῶς παρέχει ἰσχυράν δύναμιν εἰς τήν ἀρχήν τῆς προθέσεως πρός ἀποταγήν τοῦ κόσμου, καθώς καί καθ᾿ ὅλον τόν μοναχικόν κατόπιν βίον. Ἡ μνήμη αὕτη θά τοῦ γίνῃ μία πανίσχυρος πνευματική φιλοσοφία, ἔνθεν θά ἀντλῇ τήν ἀλήθειαν τῶν πραγμάτων πρός ὑποσκελισμόν τῶν προσκαίρων ἁπάντων.

Ἐπισκέψου τά ψυχρά μνήματα, καί ἐκεῖ ἔντεινον τό οὖς σου, καί ἄκουσον τί λαληθήσεταί σοι ἐκ τῶν οἰκούντων ἐν αὐτοῖς: "Τί γάρ ὠφελήσει ἄνθρωπον, ἐάν κερδήσῃ τόν κόσμον ὅλον καί ζημιωθῇ τήν ψυχήν αὐτοῦ;" (Μαρκ. 8,36), "ματαιότης ματαιοτήτων, τά πάντα ματαιότης" (Ἐκκλ. 1,2).

Εἰς τήν ὥραν τήν δυσκολωτάτην καί πάνυ ὀδυνηράν τοῦ θανάτου, οὐδείς ὑπάρχει ὁ βοηθῶν τόν ἄνθρωπον, εἰ μή τά ἔργα του μόνον. Οὐδείς εἰς τήν ἀλήθειαν, εἰ μή ὁ Θεός. Ἐάν Τοῦτον θεραπεύσωμεν, ἕξομεν πανίσχυρον βοηθόν καί ἀντιλήπτορα εἰς τόν δεινόν καί ἐπιθανάτιον χωρισμόν ψυχῆς καί σώματος ἡμῶν. Οἷον ἀγῶνα ἔχει ἡ ψυχή χωριζομένη τοῦ σώματος! Αὐτόν τόν ἀγῶνα μνημόνευε διηνεκῶς καί σκέψου καί πρόσεχε ὅτι ἔχομεν καί ἐναέρια τελώνια, πού παρεμποδίζουν τάς ἀνερχομένας ψυχάς νά ἀνέλθουν, παρουσιάζοντα τάς πράξεις τοῦ βίου πρός ἐμποδισμόν τῆς ἀνόδου αὐτῶν καί οὕτω παρασύρουν αὐτάς εἰς τόν ἅδην.

Κατόπιν πρέπει νά προσέξωμεν ὅτι καί κριτήριον ἔχομεν νά ὑποστῶμεν. Οἴμοι, καί τί κριτήριον! Τότε τό "ἥμαρτον" καί τό "ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ" οὐδέν ἰσχύουν, ἀλλά φραγήσεται πᾶν στόμα μή ἔχον τί ἀπολογήσηται.

Ταῦτα καί πλεῖστα τούτων ὀφείλομεν σκέπτεσθαι, ὅπως ἐξιχνιάσωμεν καλύτερον οἷον προορισμόν ἔχομεν καί ἀνατρέξωμεν τό συντομώτερον πρός κατάληψιν αὐτοῦ, διότι οὐκ οἴδαμεν τί τέξεται ἡ ἐπιοῦσα· ἄδηλος γάρ ὁ θάνατος. Μόνον τό κατά Θεόν ἀγαθόν θά μείνῃ καί θά ἀκολουθήσῃ τόν ἄνθρωπον.

Καί τί καλύτερον ἀπό τό νά ἐργασθῇ κανείς διά τόν Θεόν εἰς ὁλόκληρον τήν ζωήν του, ὥστε τό κέρδος τῆς ἐργασίας του αὐτῆς νά τό λάβῃ μεθ᾿ ἑαυτοῦ, ὅταν ὑπάγῃ πρός τόν Θεόν! Ὄντως οὗτός ἐστιν ὁ σοφός ἔμπορος, πού εὗρε τόν πολύτιμον μαργαρίτην.

Ἄν ἀκούσῃς τήν φωνήν Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου, μή σκληρύνῃς τήν καρδίαν σου καί ἄκουσον τί λαληθήσεταί σοι ἐξ Αὐτοῦ. "Λαλήσει δέ εἰρήνην ἐπί ... τούς ὁσίους Αὐτοῦ καί ἐπί τούς ἐπιστρέφοντας καρδίαν ἐπ᾿ Αὐτόν" (Ψαλμ. 84,9).

Εὔχομαι ἐκ καρδίας, ἵνα διά τοῦ θείου ἔρωτος γένηται ἀκατάπαυστος ὁ τοῦ Θεοῦ πόθος, καί φθάσῃς δι᾿ αὐτοῦ πτερούμενος τήν ἰσάγγελον ὡραιότητα διά τῶν πρεσβειῶν τῆς ἡγουμένης τοῦ τόπου ἡμῶν Κυρίας Θεοτόκου. Ἀμήν· γένοιτο.

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΕΦΡΑΙΜ ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ

ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΠΑΤΡΙΚΑΙ ΝΟΥΘΕΣΙΑΙ

ΕΚΔΟΣΙΣ:ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ