Περί Παθῶν Μέρος 2ο

4η. Μή τά τροφοδοτῇς τά πάθη σου μέ τάς ὑποχωρήσεις, διά νά μήν ὑπομένῃς εἰς τό ὕστερον πόνους καί θλίψεις! Κοπίασον τώρα, ὅσον ἠμπορεῖς, διότι μέ τόν χρόνον, ὅταν τά πάθη δέν τύχουν ἐπιμελείας, καταλαμβάνουν θέσιν δευτέρας φύσεως καί «ἄντε τρέξε τότε νά τά κάνῃς καλά!» Ἐνῷ τώρα, ἐάν τά καταπολεμήσῃς νόμιμα καθώς σέ συμβουλεύομεν, θά ἐλευθερωθῇς καί θά νοιώθῃς εὐτυχισμένος ἀντάμα μέ τήν χάριν τοῦ Θεοῦ.

5η. Ὅσον πιό γρήγορα κατακτᾷς μίαν ἀρετήν, τόσον καί πιό εὔκολα χάνεται· ὅσον πιό ἀργά, μέ περισσότερον κόπον, τόσον πιό σταθερή μένει· ὅπως π.χ. μέ τήν κολοκυθιά, πού ἀνέβηκε ὑψηλά καί λέγει εἰς τό κυπαρίσσι: «Ἰδέ σέ πόσες ἡμέρες ἐγώ ἀνέβηκα! Ἐσύ τόσα χρόνια ἔχεις»· «Καλά, λέγει τό κυπαρίσσι, ἀκόμη δέν εἶδες οὔτε ἀνέμους, οὔτε ζέστες, οὔτε κρύα!» Καί μετά λίγο καιρό ξεράθηκε ἡ κολοκυθιά, ἐνῶ τό κυπαρίσσι ἔμενε πάλιν εἰς τήν θέσιν του!

Οὕτω καί ὁ ἄνθρωπος. Καί εἰς τήν τρικυμίαν καί εἰς τήν εἰρήνην τό ἴδιο· διατί; Διότι ὁ πολύς χρόνος ἐδημιούργησε σταθερότητα· εἰς τήν ἀρχήν τῆς ἀποταγῆς του ἡ ψυχική του κατάστασις εἶναι ἀσταθής, ἀλλά σύν τῷ χρόνῳ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ σιγά – σιγά κατεργάζεται τήν σωτηρίαν καί τήν ἐλευθερίαν τῶν παθῶν· βίαν σήμερον ὀλίγον περισσοτέραν· αὔριον θά ἀρχίσῃ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ νά ἐνεργῇ μόνη της καί δέν θά χρειάζεται νά βιάζετε ἐσεῖς τόν ἑαυτόν σας, νά σκέπτεσθε τάς διαφόρους μνήμας. Ἡ χάρις πού μένει, ἐκείνη θά τάς φέρῃ εἰς τόν νοῦν, χωρίς νά τό θέλετε. Καί τότε θά ἴδητε μυστήρια μυστηρίων! Θά ἔρχεσθε εἰς αἴσθησιν, ἄς ποῦμε, εἴτε μνήμης θανάτου, εἴτε τοῦ ἑνός εἴτε τοῦ ἄλλου. Ἐνῷ θά ἀνοίγῃς τά μάτια σου ἀπό τόν ὕπνον καί ἀντί νά εἶσαι νυσταγμένος, ἐσύ θά ἔχῃς προχωρήσει· ἤδη θά ἔχῃς διέλθει ὁλόκληρον τό μυστήριον τῆς θεωρίας καί θά λέγῃς: Μά πῶς γίνεται αὐτό τό πρᾶγμα, ἀφοῦ κανείς εἶναι ἀπό τόν ὕπνο; Πῶς γίνεται; Καί ὅμως ἐνεργεῖ μόνη της ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ· εἶναι ἀποτέλεσμα μακρᾶς συνηθείας.

Καθώς συμβαίνει καί εἰς τήν ἁμαρτίαν· ὁ ἄνθρωπος καί τήν ἡμέραν καί εἰς τόν ὕπνον του ἀκόμη ὅλο τήν ἁμαρτίαν σκέπτεται, ὅλο τό κακόν· ἔτσι καί εἰς τό καλόν· πάλιν ἡ συνήθεια ἡ καλή βοηθουμένη ἀπό τήν χάριν τοῦ Θεοῦ γίνεται μία ἕξις εἰς τόν ἄνθρωπον· ὅπως καί εἰς τήν ἁμαρτίαν· βοηθουμένη ὑπό τῆς κακῆς συνηθείας καί ὑπό τοῦ διαβόλου γίνεται συνεχές κακόν.

6η. Μοῦ γράφεις, παιδί μου, διά τόν σαρκικόν σου πόλεμον· ὑπομονή· ὅλα μέ τήν χάριν τοῦ Θεοῦ θά περάσουν· τίποτε δέν θά μείνῃ, ἀρκεῖ νά ἀγωνίζεσαι. Πᾶν ὅ,τι σέ πολεμεῖ, ἄν τό ἀντικρούῃς γενναίως, θά καταστῇ ὀλιγοχρόνιον.

Τό σαρκικόν δέ θά σοῦ εἶναι σύντροφος καθ᾿ ὅλην σου τήν νεότητα· πλήν σύμφωνα μέ τόν ἀγῶνά σου, θά ἐλαττώνεται καί θά σοῦ γίνεται ὑποφερτό. Τό δέ πάθος τῆς ὑπερηφανείας θά συνεχισθῇ ἐπί μακρόν, πέραν τῆς νεότητος· θά ξεκουρασθῇς δέ ἀπό τοῦ νῦν, συμφώνως μέ τόν ἀγῶνα καί τάς πνευματικάς γνώσεις πού θά ἀντιτάξῃς.

Αὐτά τά δύο πάθη εἶναι τά ἰσχυρότερα πάντων· εἰς αὐτά τά δύο στέκεται ὅλον τό οἰκοδόμημα τῆς ἁμαρτίας· καί τό ἕνα εἶναι συστατικόν τοῦ ἄλλου. Ἀμφότερα λέοντες τρομεροί· ἀλλά ὁ Ἰησοῦς μας εἶναι εἰς θέσιν καί τούς δύο μέ ἕνα Του ἱλαρόν βλέμμα νά τούς καταστήσῃ τροφήν τῶν σαρκοφάγων πτηνῶν.

7η. Νά μή θυμώνῃς· δεῖγμα ἐγωϊσμοῦ εἶναι αὐτό· ἡ δέ πραότης καί ἡ μακροθυμία, δεῖγμα ταπεινώσεως.

Διά τοῦτο, παιδί μου, ἐάν θέλῃς νά σμικρύνῃς καί νά ἐκριζώσῃς τά πάθη σου, τήν ταπείνωσιν καί τήν αὐτοκατηγορίαν ἀγάπησον· μόνον μέ αὐτόν τόν τρόπον κυρίως ἐλαττώνονται καί ἐξαλείφονται τά πάθη.

8η. Τό νά ἔχῃ ὑπονοίας κανείς διά τόν ἄλλον, ὅτι τάχα ἔχει λογισμούς κακούς δι᾿ αὐτόν ἤ ὅτι δι᾿ αὐτόν λέγουν τάδε καί τάδε, αὐτή ἡ ὑπόνοια, κατά τούς ἁγίους πατέρες, λέγεται ψέμμα κατά διάνοιαν. Ψέμμα διά λόγου, λέγεται ἐκεῖνο, ὅπου ἀντί π.χ. νά εἴπω πώς ἔχω πέντε δραχμές, λέγω πώς ἔχω δέκα. Ψέμμα διά τῆς πολιτείας λέγεται ἐκεῖνο πού ἀντί νά εἴπω π.χ. πώς ἀπό ἀμέλεια ἄργησα νά σηκωθῶ εἰς τήν ἀκολουθίαν, λέγω: Ἤμουν κουρασμένος, ἐπειδή πολύ ἐδούλευσα τήν ἡμέραν!

9η. Ἡ νηστεία ἐξαίρετος ἀρετή· καταστέλλει τάς σωματικάς ὁρμάς καί παρέχει δύναμιν εἰς τήν ψυχήν νά μάχεται ἐναντίον τῆς δηλητηριάσεως τῆς καρδίας διά τῶν αἰσθήσεων καί νά προσφέρῃ εἰς αὐτήν φάρμακον ἐξυγιάνσεως ἀπό προηγουμένην τυχόν δηλητηρίασιν.

Η νηστεία γίνεται αἰτία νά καθαρίζεται ὁλοέν τό διανοητικόν, δηλαδή νά μαραίνεται κάθε κακή σκέψις, καί νά φέρνῃ ὑγιεῖς κατά Θεόν σκέψεις, λογισμούς ἁγίους, πού φωτίζουν τήν διάνοιαν καί φωτιζομένη ἐξάπτεται εἰς περισσότερον ζῆλον καί θέρμην πνευματικήν.

10η. Ἐκεῖνο πού πρέπει νά μᾶς ἀπασχολῇ κυρίως εἶναι νά καθαρισθῇ ἡ καρδία μας ἀπό τά πάθη, νά ἐλαττωθῇ κανένα πάθος ἤ ἐλάττωμα! Αὐτά πού δίδει ὁ Θεός κατά καιρούς, κατά τόν χρόνον τῆς παρακλήσεως, δέν παίζουν κανένα σπουδαῖον ρόλον, διότι ἔρχονται καί φεύγουν. Ἄχ, αὐτά τά πάθη· ρίζες μέ ἀγκάθια εἶναι· πόσος κόπος, πόσος πόνος, τί δάκρυα, τί εὐχές χρειάζονται, διά νά ἴδῃ κανείς μικράν ἀνακούφισιν· σωστόν μαρτύριον!

11η. Τό τῆς πορνείας δεινόν εἶναι δυσκαταγώνιστον πάθος· ἰδίως ὅταν ἐνισχύεται μέ προηγουμένας προλήψεις. Ἀλλά ὁ Θεός γνωρίζει νά ἀπαλλάσσῃ τούς προσφεύγοντας μέ ταπείνωσιν πρός Αὐτόν, διότι ἠξεύρει τό εὐόλισθον τῆς φύσεως ἡμῶν.

12η. Εὔχομαι εἰς τόν εὔσπλαγχνον Θεόν νά σοῦ δείξῃ ὁδόν σωτηρίας καί ὡς τήν ἔλαφον νά σέ ὁδηγήσῃ ἐπί πηγάς ὑδάτων ζωηφόρους καί ἀναψυχῆς. Διότι σκληρός καί τραχύς ὁ δρόμος τῆς σωτηρίας. Ὁ ἄνθρωπος γέμει παθῶν, ἀδυναμιῶν, ἰδιοτροπιῶν κλπ καί διά νά ἀπαλλαγῇ κανείς τούτων, αἱματηρός ἀγών πρέπει νά διεξαχθῇ. Νικήσας δέ, Θεοῦ ἐπικουρίᾳ, θά λάβῃ ἀπ᾿ ἐντεῦθεν τόν ἀρραβῶνα τοῦ μελλοντικοῦ γάμου μετά τοῦ Ἀρνίου, πού ἐσφάγη ἀπανθρώπως ὑπό σκληρῶν θεοκαταράτων χειρῶν.

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΕΦΡΑΙΜ

ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ

ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΠΑΤΡΙΚΑΙ ΝΟΥΘΕΣΙΑΙ

ΕΚΔΟΣΙΣ:ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΦΙΛΟΘΕΟΥ