Περί Θλίψεων, Πόνων καί Κόπων Μέρος 1ο

Ἡ ἀγάπη τοῦ οὐρανίου Πατρός ἡμῶν εἴη μετά τῶν ὑμετέρων ψυχῶν, ἵνα διά ταύτης ζωογονούμενοι ποιήσητε καρπόν ὑπακοῆς εἰς τά ζωοπαρόχους Αὐτοῦ ἐντολάς. "Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται" (Τιμ. 3,12). Ἐφ᾿ ὅσον δι᾿ ἀφοσιώσεώς σας εἰς τό ἀγγελικόν πολίτευμα ἀκολουθήσατε τόν Σωτῆρα Χριστόν, καθῆκον μέγιστόν ἐστιν τό ὑπομεῖναι τάς θλίψεις εἴτε ἐκ φύσεως προέρχονται εἴτε ἐκ ραθυμίας εἴτε ἐξ ἁμαρτημάτων εἴτε ἐξ ἀνθρώπων. Ἐφ᾿ ὅσον θέλομεν ζῆσαι τήν κατά Χριστόν ζωήν, ὀφείλομεν ὑποταγῆναι τῷ θείῳ θελήματι· διότι τά πάντα ἐκ Θεοῦ ἔρχονται· καί ἐφ᾿ ὅσον ἐκ Θεοῦ, ἄρα θεῖον θέλημα, ὁ Πατήρ ὁ οὐράνιος διατάζει· οὐχ ὑπακούσωμεν; Δέν θά ἀναφωνήσωμεν μετά τοῦ μακαρίου Ἰώβ· "ὡς ἔδοξε τῷ Κυρίῳ, οὕτω καί ἐγένετο· εἴη τό ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον"; (Ἰώβ 1,21).

Διά τῆς ὑπομονῆς λοιπόν καί τῆς εὐχαριστίας τῆς πρός τόν Θεόν δεικνύομεν ὑπακοήν εἰς τό θεῖον θέλημα· καί ὁ ὑπακούων οὐκ ἀξιωθήσεται ἀποκτῆσαι ἀπ᾿ ἐντεῦθεν τήν αἰώνιον ζωήν ἐν ἑαυτῷ; Ναί, ζήσεται εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων!

Λοιπόν ἀγωνισθῶμεν· ἀκονίσωμεν τάς ψυχάς μας εἰς τό ἀκόνι τῆς ὑπομονῆς, ὅπως ἐκφέρωμεν ἔργον εὐάρεστον τῷ Θεῷ· θλίψεις, ἀρρώστειαι, στενοχωρίαι, πειρασμοί, οὐδέν τῶν τοιούτων θά χωρίσῃ ἡμᾶς ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ· διότι ἐκ τῶν προτέρων ἔχομεν διδαχθῆ καί λάβει γνῶσιν, ὅτι στενή καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός, ἡ ὁδηγοῦσα τούς βαδίζοντας αὐτήν εἰς τήν ἄλυπον ζωήν. Ἄκανθοι καί τρίβολοι δεξιά καί ἀριστερά τέθεινται εἰς τήν ὁδόν· ἄρα ἔχομεν ἀνάγκην προσοχῆς πολλῆς.

Εἰς τήν τεθλιμμένην ὁδόν, τήν δοκιμασίαν τῆς ἀσθενείας κ.λπ., ἔρχεται τό ἀγκάθι τῆς ὀλιγοπιστίας, τῆς ἀνυπομονησίας, τῆς δειλίας, νά ξεσχίσῃ τό ἔνδυμα τῆς ψυχῆς· χρεία λοιπόν ἐξαγκυλῶσαι τοῦτο διά τῆς πίστεως καί τῆς ἐλπίδος καί τῆς ὑπομονῆς, ἔχοντας ὡς πρότυπον τόν Ἰησοῦν Χριστόν, ὁ Ὁποῖος εἰς ὅλην τήν ἐπίγειον ζωήν Του εἶχε πολλάς θλίψεις καί πολλά ἀγκάθια κατέθλιψαν τήν παναγίαν ψυχήν Του· διό ἀνεφώνει· "Ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τάς ψυχάς ὑμῶν" (Λουκ. 21, 19).

Διά τῶν ἀσθενειῶν καί ἐν γένει τῶν θλιβερῶν, ὁ Θεός ὡς Πατήρ διατίθεται ἡμῖν, διότι ζητεῖ τρόπους διά νά μεταδώσῃ τήν ἁγιότητα Αὐτοῦ· "Τίς ἐστιν υἱός, ὅν οὐ παιδεύει πατήρ; Εἰ δέ χωρίς ἐστε παιδείας, ἆρα νόθοι ἐστέ καί οὐχ υἱοί" (Ἑβρ. 12,8). Βαβαί! Ὥστε, ὅταν ὑποφέρωμεν, τότε φαίνεται καθαρά ὅτι εἴμεθα παιδιά τοῦ Θεοῦ. Καί τίς ἆράγε δέν θέλει νά εἶναι παιδί τοῦ Θεοῦ; Ἄρα ἐάν θέλῃς παιδί τοῦ Θεοῦ νά εἶσαι, ὑπόμεινον μετ᾿ εὐχαριστίας καί πίστεως καί ἐλπίδος τάς ὑπό τοῦ Θεοῦ στελλομένας θλίψεις καί πειρασμούς.

Καί οἱ ἐξ ἀνθρώπων πειρασμοί καί αὐτοί ἐκ τοῦ Θεοῦ εἰσι, ὅπως ἀποκτήσωμεν ἀνεκτικότητα, μακροθυμίαν, συμπάθειαν, ὑπομονήν, διότι πάντα ταῦτα εἶναι χαρακτῆρες θεῖοι, καθώς μᾶς λέγει ὁ Κύριος: "Ἀνατέλει τόν ἥλιον αὐτοῦ ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς καί βρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκους" (Ματθ. 5,45). Διά τοῦτο ὀφείλομεν ἀγάπην εἰς ὅλους τούς ἀνθρώπους· οὐδέ ἴχνος μίσους ἤ κακίας νά εὑρίσκεται εἰς τάς ψυχάς μας, ὅπως κληθῶμεν τέκνα Θεοῦ.

Οὐκ ἄξια τά παθήματα τῆς ὅλης ζωῆς μας ἀπέναντι τῶν ἀσυλλήπτων ἀγαθῶν, ὅπου ἔχει ἑτοιμάσει ὁ Θεός διά τάς ψυχάς ἐκείνας, ὅπου θά σηκώσουν τόν σταυρόν, ὁ ὁποῖος ἔχει κατασκευασθῆ εἴτε ἐκ φύσεως εἴτε ἐξ ἀνθρώπων εἴτε ἐκ τοῦ διαβόλου. Διότι οἱονδήποτε πάθος ἤ ἀδυναμία μᾶς πολεμεῖ, ὅταν τό ἀντιπολεμῶμεν, τότε μᾶς γίνεται αἰτία νά ἀξιωθῶμεν τοῦ μακαρισμοῦ: "Μακάριος ἀνήρ, ὅς ὑπομένει πειρασμόν· ὅτι δόκιμος γενόμενος λήψεται τόν στέφανον τῆς ζωῆς" (Ἰακ. 1,12).

Διά τοῦτο, παιδί μου, ὑπομείνατε τά πάντα, διότι ἀοράτως πλέκεται στέφανος εἰς ἑκάστου κεφαλήν· διότι δριμύς ὁ χειμών, γλυκύς ὁ παράδεισος· ὑπομένετε τόν παγετόν τῶν δοκιμασιῶν, ἵνα χαίρων χορεύῃ ὁ πούς ὑμῶν εἰς τόν οὐρανόν.

2α. Πολλά μᾶς θλίβουν, παιδί μου, πλήν μακάριος ὅστις μεθ᾿ ὑπομονῆς καί εὐχαριστίας διέρχεται τά θλιβερά τῆς παρούσης ζωῆς. Ναί, ὀφείλομεν νά εὐχαριστῶμεν τόν Θεόν, ὅστις διά τῶν τοιούτων θλιβερῶν μᾶς προπαρασκευάζει τήν ἀθάνατον ψυχήν μας, νά γίνῃ τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν κληρονόμος!

"Παιδεύει ὁ Κύριος ἐπί τό συμφέρον, εἰς τό μεταλαβεῖν τῆς ἁγιότητος Αὐτοῦ" (Ἑβρ. 12,10). Διά τῶν ποικίλων θλίψεων κατεργάζεται ἐν ἡμῖν αἰώνιον βάρος δόξης!

Διά τοῦτο δέν χρειάζεται οὔτε συμφέρει νά ἀγανακτῶμεν ἐν καιρῷ παιδείας Κυρίου, ἀλλ᾿ ἑκάστου τό ψυχικόν συμφέρον εἶναι τελεία ὑπακοή εἰς τόν Ἰατρόν τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων ἡμῶν, ὅστις ἐν καιρῷ τῶν ποικίλων θλιβερῶν ἐγχειρίζει ἑκάστου τήν ἀφανῆ ψυχικήν πληγήν μέ τόν ἅγιον σκοπόν, νά τοῦ χαρίσῃ τήν ὑγείαν, ἤτοι τήν καρδιακήν κάθαρσιν ἐκ τῶν ἀτίμων παθῶν.

Εἰς τόν τοιοῦτον πάνσοφον πνευματικόν Ἰατρόν ἔχομεν ἀπαραίτητον χρέος νά προσφέρωμεν ἀδιαλείπτους εὐχαριστίας ἐμπράκτως, κατά τρόπον ὥστε νά μή Τόν λυπῶμεν ἐν οὐδενί πταίσματι.

Ὅλοι οἱ ἅγιοι διῆλθον τήν ζωήν των μέ θλίψεις καί πολλαπλᾶ βάσανα, παρ᾿ ὅτι ἡ ἁμαρτία δέν εἶχε κανένα δικαίωμα νά τούς θλίψῃ· καί ὅμως ἡ ζωή αὐτῶν ὑπῆρξε πολλάκις ἕνα σωστόν μαρτύριον. Τώρα τί ἀπολογίαν θά προβάλωμεν ἡμεῖς, οἱ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσόντες καί ἐνασχολούμενοι, ὥστε νά ἔχωμεν τό δικαίωμα νά διέλθωμεν τήν ζωήν μας ἄνευ θλίψεων; Χωρίς θλίψεις καί βάσανα; Ἐπακριβῶς ἡμεῖς εἴμεθα ὑπεύθυνοι διά τήν ἁμαρτίαν, καί ἑπομένως χρειαζόμεθα τήν μάστιγα τῆς σωτηριώδους παιδείας τοῦ Κυρίου, ὅπως τύχωμεν εὐτυχοῦς διασώσεως εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, χάριτι τῶν οἰκτιρμῶν τοῦ φιλανθρώπου ἡμῶν Θεοῦ.

Οἶδα, παιδί μου, τό πόσον σέ ἀγαπᾷ ὁ Θεός διά τῶν συχνῶν ἐπισκέψεών Του· ἐπίσης τήν κραταιάν ὑπομονήν σου εἰς αὐτάς καί τάς ἀδιαλείπτους εὐχαριστίας σου πρός τόν μέγαν Ἰατρόν, τόν Θεόν.

3η. Ἵνα τί εἶσαι περίλυπος καί σκυθρωπάζεις πορευόμενος τήν ὁδόν τοῦ Θεοῦ; Νά λυποῦνται χωρίς χαράν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι ἐλησμόνησαν τόν Θεόν· ἐκεῖνοι, πού δέν ἔχουν καμμίαν ἐλπίδα εἰς τήν ζῶσαν καί ἀέναον πηγήν τοῦ Θεοῦ. Ἡμεῖς δέ πού πιστεύομεν εἰς τόν ζῶντα Θεόν καί ἡ ἐλπίς μας ἐπ᾿ Αὐτῷ κρέμαται, πρέπει νά χαίρωμεν, διότι ἔχομεν τοιοῦτον Πατέρα εἰς τούς οὐρανούς, ὅπου μᾶς ἀγαπᾷ ὑπέρ πάντας τούς πατέρας καί τάς μητέρας καί ἔχει ἄπειρον μέριμναν, ὅπως μᾶς καταστήσῃ ἀξίους Ἑαυτοῦ.

Μά σφάλλομεν κάθε στιγμήν! Ναί, δέν τό ἀρνοῦμαι· ἀλλά ξέρομεν ὅτι ἡ φύσις μας εἶναι ἐκ πηλοῦ καί τήν γῆν ποθεῖ καί τά χαμερπῆ ζητεῖ· ὅτι ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου "ἔγκειται ἐπί τά πονηρά ἐκ νεότητος αὐτοῦ", καί ὅτι βλέπομεν ἐντός μας νόμον, πού ἐπιδιώκει νά αἰχμαλωτίσῃ τήν ἐλευθέραν θέλησιν, νά τήν ὑποτάξῃ καί δούλην τῆς ἁμαρτίας νά τήν καταστήσῃ.

Ἐν πᾶσι τούτοις ὅμως θριαμβεύει ἡ καλή θέλησις. Μᾶς ἔδωκεν ὁ Θεός πνευματικά ὅπλα, μέ τά ὁποῖα ἀντιπολεμοῦμε τήν κάθε σατανικήν ἐπίθεσιν, μέ τήν ἔνδοξον σημαίαν τοῦ σταυροῦ τῆς ἐλπίδος, μέ τήν ζωντανήν ἐλπίδα εἰς Ἐκεῖνον, πού εἶπε: "Οὐ μή σε ἀνῶ, οὐδ᾿ οὐ μή σε ἐγκαταλίπω"· μέ τήν ἐλπίδα εἰς τόν Χριστόν μας, ὅπου ἐκρεμάσθη εἰς τόν Σταυρόν καί πᾶς ὁ ἐμβλέπων καί ἐλπίζων ἐπ᾿ Αὐτόν οὐ μή καταισχυνθῆ.

Τό πανάχραντον Αἷμα τό ἐκχυθέν ἐπί τοῦ Σταυροῦ ἐσυγχώρησε τάς ἁμαρτίας τῆς ἀνθρωπότητος καί ἐπήγασε τήν ζωήν. "Μακάριος ὁ ἐλπίζων ἐπ᾿ Αὐτόν".

Θάρσει, παιδί μου· αὕτη ἡ λύπη σου εἰς χαράν γενήσεται· ἡ λύπη αὕτη μέγα καλόν σοῦ προξενεῖ· σέ περιτειχίζει ὡς σιδηροῦς θώραξ, ἵνα μή τά πονηρά βέλη τῆς προσηλώσεως ἐπί τῶν γηΐνων σοῦ ἀποσπάσουν τόν νοῦν ἀπό τήν μέριμναν τῶν οὐρανίων καί τῆς ἀθανάτου ψυχῆς σου.

Τήν χαράν θά τήν διαδέχεται ἡ λύπη καί τήν λύπην ἡ χαρά, καθώς ἡ νύκτα τήν ἡμέραν. Οὕτως ὡρίσθη ἐκ τοῦ Πατρός τῶν φώτων ἡ ὁδός τῶν σωζομένων. Μόνο ὑπομονή καί ἐλπίδα· αὐτά ἐγχάραξον εἰς τά βάθη τῆς καρδίας· ἐκ τούτων θά ἀντιμετωπισθοῦν πάντα τά ἐναντία.

Κρεμάσου εἰς τόν γλυκύν μας Ἰησοῦν. Φώναζε Αὐτόν εἰς τά θλίψεις σου· ἀνάθεσον εἰς Αὐτόν τήν μέριμναν τῶν θλιβερῶν καί Αὐτός εὖ σοι ποιήσει· καθώς ἡ Ἄννα, ἡ μήτηρ τοῦ προφήτου Σαμουήλ, σφόδρα λυπημένη διά τήν στείρωσίν της, προσέπιπτεν ἐνώπιον Κυρίου ἐκχέουσα τήν ψυχήν αὐτῆς ὡς ἐξεστηκυῖα. Καί ὅμως οὐκ ἀπέτυχε τοῦ αἰτήματος αὐτῆς.

Τίς ἤλπισεν ἐπί τόν Θεόν καί κατησχύνθη; Βεβαίως ἐλπίδα ἐνεργουμένην, ὄχι ἐλπίδα μεμπτήν· δηλαδή ἐλπίδα μέ τήν κατά δύναμιν ἐργασίαν πνευματικήν· διαφορετικά δέν εἶναι ἐλπίς, ἀλλά μυκτηρισμός. Ἐκ τῆς τοιαύτης πανούργου ἐλπίδος ρῦσαι ἡμᾶς ὁ Θεός.

4η. Πόσον ζημιώνεται ὁ ἄνθρωπος, ὅταν δέν σκέπτεται πώς παιδεύεται ὡς τέκνον Θεοῦ καί ἔχει λησμοσύνην τῆς υἱότητος! Ἀπόλυτον καθῆκον καί ἀπαραίτητον ἐπιβάλλει ἡ ἀγάπη τῶν γνησίων γονέων, νά ἀσκήσουν ἐπί τῶν ἰδίων τέκνων τήν παιδείαν. Ἐφ᾿ ὅσον λοιπόν ὁ Θεός εἶναι πατέρας μας, παιδεύει τά ἴδιά Του τέκνα πρός παιδαγωγική μόρφωσιν, ἵνα μεταλάβουν τῆς ἁγιότητος Αὐτοῦ.

"Υἱέ μου μή ὀλιγώρει παιδείας Κυρίου, μηδέ ἐκλύου ὑπ᾿ αὐτοῦ ἐλεγχόμενος" (Παροιμίαι 3,11). Ἡ λησμοσύνη λοιπόν τῶν Χριστιανῶν ἐπί τοῦ ἰδίου αὐτῶν Πατρός, τοῦ Θεοῦ, εἶναι μέγα κακόν· διότι, ὅταν ἡ πατρική ράβδος τούς κτυπήσῃ (πόνος, θλίψεις, πειρασμοί, κ.λπ.), ἀπελπίζονται, τούς κυριεύουν μύριοι λογισμοί καί ἡ παιδεία των γίνεται λίαν ἐπίμοχθος χωρίς καμμίαν παράκλησιν.

Πόσον ὡραῖα μᾶς λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: "Ἐκλέλησθε, λέγει, τῆς παρακλήσεως, ἥτις ὑμῖν ὡς υἱοῖς διαλέγεται" (Ἑβρ. 12,5)· ἐλησμονήσαμεν, λέγει, τήν παρήγορον συμβουλήν, ὅτι ὡς παιδία Του ὁ Θεός διαλέγεται πρός ἡμᾶς.

Εἶναι ἀναπόφευκτος ἡ παιδεία Κυρίου πρός τά ἴδιά Του παιδιά, τά ὁποῖα Αὐτός γνωρίζει. Ὁ Θεός δέν χαρίζει· ὁ Θεός ὑπό νοσηρᾶς ἀγάπης – τήν ὁποίαν πολλοί ἀνόητοι γονεῖς ἀσκοῦν ἐπί τῶν ἰδίων των τέκνων καί ἡ ὁποία νοσηρά ἀγάπη κατόπιν θά ἐπιφέρῃ εἰς τά ἀγαπώμενα τήν καταστροφήν των καί τήν αἰώνιον κόλασίν των – δέν κλέπτεται, ὡς ἀπαθής καί ἅγιος, οὕτως ὥστε, διά νά μή λυπήσῃ τά ἀγαπώμενα τέκνα Του, νά παραβλέψῃ τάς παρεκτροπάς των καί τήν ἀμορφωσύνην των. Ὄχι μύρια ὄχι! Εἶναι Θεός ἔχων γνησίαν ἀγάπην πρός τά παιδιά Του· θά τά παιδεύσῃ, θά τά νουθετήσῃ, θά δεσμεύσῃ τήν ἐλευθερίαν των καί θά τά ἐπιπλήξῃ κατά διαφόρους τρόπους, διά νά μορφώσῃ τούς κακούς χαρακτῆρας πρός τούς ἰδίους Του ἁγίους χαρακτῆρας πρός δόξαν καί ἔπαινον ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.

Καί ὁ Χριστός, ὅταν ἦτο ἐπί γῆς, Τέκνον ἠγαπημένον τοῦ Πατρός, ἐξησκήθη εἰς τήν παιδείαν Κυρίου· ὄχι, ὅτι εἶχε χρείαν ὁ ἀναμάρτητος Θεός, ἀλλά πρός σωτηρίαν τοῦ ἀνθρώπου καί πρός ἡμετέραν νουθεσίαν καί παράδειγμα, ἵνα ἀκολουθήσωμεν τοῖς ἴχνεσιν Αὐτοῦ· "εἰ δυνατόν ἐστι παρελθέτω ἀπ᾿ ἐμοῦ τό ποτήριον τοῦτο· οὐχ ὡς ἐγώ θέλω, ἀλλ᾿ ὡς Σύ· γενηθήτω τό θέλημά Σου" (Ματθ. 26,39).

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΕΦΡΑΙΜ

ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ

ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΠΑΤΡΙΚΑΙ ΝΟΥΘΕΣΙΑΙ

ΕΚΔΟΣΙΣ:ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΦΙΛΟΘΕΟΥ