Σταχυολογήματα Περί Νοερᾶς Προσευχῆς ΜΕΡΟΣ Γ΄

λε΄. Ἤγουν ὁ νοῦς νά φυλάττῃ τήν καρδίαν εἰς καιρόν ὅπου προσεύχεται καί νά περιτριγυρίζῃ πάντοτε μέσα εἰς αὐτήν καί ἀπό ἐκεῖ μέσα ἀπό τό βάθος τῆς καρδίας νά ἀναπέμπῃ τάς εὐχάς εἰς τόν Θεόν, λέγοντας συνεχῶς τό "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με". Καί ἀφοῦ γευθῇ ἐκεῖ μέσα εἰς τήν καρδίαν καί δοκιμάσῃ ὅτι χρηστός ὁ Κύριος, καί γλυκανθῇ, δέν θέλει πλέον ὁ νοῦς νά μακρύνῃ ἀπό τόν τόπον τῆς καρδίας λέγοντας μέ τόν Ἀπόστολον Πέτρον "καλόν ἐστιν ἡμᾶς ᾧδε εἶναι" (Ματθ. 17,4)· καί θέλει περιτριγυρίζει σπρώχνοντας τρόπον τινά καί διώκοντας ὅλα τά νοήματα, ὅπου σπείρονται ἐκεῖ μέσα ἀπό τόν διάβολον, μή ἀφήνοντας καμμίαν ἔννοιαν τοῦ κόσμου τούτου, ἀλλά γενόμενος πτωχός τῷ πνεύματι, πτωχός ἀπό κάθε λογισμόν κοσμικόν.

λς΄. Τό τοιοῦτον ἔργον εἰς ἐκείνους ὅπου δέν τό ἠξεύρουν φαίνεται πώς εἶναι πολλά κοπιαστικόν καί στενοχωρητικόν· ἀμή ἐκεῖνοι, ὅπου ἐγεύθησαν τήν γλυκύτητα ὅπου ἔχει καί ἀπήλαυσαν τήν ἡδονήν μέσα εἰς τό βάθος τῆς καρδίας των, αὐτοί φωνάζουν μέ τόν θεῖον Παῦλον "Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ;" (Ρωμ. 8,35).

λζ΄. Λοιπόν οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας ἀκούοντες τόν Κύριον, ὅπου λέγει ὅτι ἀπό τήν καρδίαν ἐξέρχονται οἱ πονηροί λογισμοί ὅπου μολύνουν τόν ἄνθρωπον, καί πάλιν ὅτι πρέπει νά καθαρίζωμεν τό ἔσωθεν τοῦ ποτηρίου, διά νά γίνῃ καί τό ἔξωθεν καθαρόν, ἄφησαν κάθε ἄλλο ἔργον πνευματικόν καί ἐδόθησαν ὅλως διόλου εἰς αὐτό τό ἔργον, ἤγουν εἰς τήν φύλαξιν τῆς καρδίας, ὄντες βεβαιωμένοι ὅτι μαζί μέ αὐτό τό ἔργον θέλουν ἀποκτήσει εὔκολα καί πᾶσαν ἄλλην ἀρετήν.

λη΄. Λέγει ὁ θεοφόρος ἅγιος Συμεών ὁ νέος θεολόγος: Ἄς καθαρίσωμεν τάς καρδίας μας, διά νά εὕρωμεν μέσα μας τόν πανταχοῦ παρόντα Κύριον. Ἄς καθαρίσωμεν τάς καρδίας μας μέ τό πῦρ τῆς χάριτος Αὐτοῦ, διά νά ἴδωμεν μέσα μας τό φῶς καί τήν δόξαν τῆς Θεότητος Αὐτοῦ.

λθ΄. Καλότυχοι ἐκεῖνοι ὅπου ἐπλησίασαν εἰς τό θεῖον φῶς καί εἰσῆλθαν μέσα εἰς αὐτό καί ἑνώθησαν μέ τό φῶς καί ἔγιναν ὅλοι φῶς· διότι αὐτοί ἐξεδύθησαν τελείως τήν μεμολυσμένην στολήν τῶν ἁμαρτιῶν των καί δέν θέλουν κλαύσει πλέον μέ δάκρυα πικρά.

μ΄. Καλότυχοι ἐκεῖνοι ὅπου ἀπό ἐδῶ ἀκόμη ἐγνώρισαν τό φῶς τοῦ Κυρίου ὡσάν Αὐτόν τόν ἴδιον, διότι αὐτοί θέλουν παρασταθῆ ἔμπροσθέν Του μέ παρρησίαν εἰς τήν μέλλουσαν ζωήν.

μα΄. Καλότυχοι ἐκεῖνοι ὅπου ἐδέχθησαν τόν Χριστόν, ὅπου ἦλθεν ὡσάν φῶς εἰς αὐτούς, ὅπου ἦσαν πρώην εἰς τό σκότος, διότι αὐτοί ἔγιναν πλέον υἱοί φωτός καί ἀνεσπέρου ἡμέρας.

μβ΄. Κατά ἀλήθειαν δέν εἶναι ἄλλο ὡσάν τήν πνοήν τῆς εὐχῆς, τῆς ἀδιαλείπτου νοερᾶς προσευχῆς.

μγ΄. Λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ὅτι ἡ εὐχή ἐνεργουμένη δι᾿ εἰσπνοῆς καί ἐκπνοῆς κάμνει σύν τῷ χρόνῳ νά ἐξέρχεται ἀπό τούς μυκτῆρας τοῦ εὐχομένου μία γλυκεῖα πνοή χάριτος, μία ὀσμή εὐωδίας πνευματικῆς· μία "ὀσμή ζωῆς εἰς ζωήν" κατά τόν μέγαν Παῦλον.

μδ΄. Βλέπε λοιπόν ὅτι ἡ εὐχή δέν χαριτώνει μόνον τόν εὐχόμενον, ἀλλά ξεχειλίζοντας διαχέεται, διαδίδεται δι᾿ αὐτοῦ εἰς τήν κτίσιν. Εἰσπνέοντας καθαρίζεται, ζωογονεῖται, ἁγιάζεται αὐτός· ἐκπνέοντας καθαρίζει, ζωογονεῖ, ἁγιάζει τήν κτίσιν· ὄχι αὐτός, ἡ θεία χάρις.

με΄. Ταύτας τάς ἐσχάτας ἡμέρας, ὅπου τά χνῶτα τοῦ Ἀντιχρίστου μολύνουν γῆν καί θάλασσαν καί πᾶσαν πνοήν ζωῆς, ὡς δρόσον χάριτος ἀναψύχουσαν, ὡς αὔραν Προφήτου Ἠλιοῦ ἀναρριπίζει ὁ Θεός τήν ἐνέργειαν τῆς νοερᾶς προσευχῆς εἰς τά στήθη καί την καρδίαν τῆς Ἐκκλησίας, ὡς ἀντίδοτον ψυχικῆς καί σωματικῆς ὑγείας καί σωτηρίας διά τάς ἡμέρας πού ἔρχονται καί θά ἔλθουν.

μς΄. Γνωρίζω χιλιάδας ψυχάς εἰς τόν κόσμον, εἰς ὅλον θά ἔλεγα τόν κόσμον, ὅπου βιάζουν τόν ἑαυτόν των εἰς τήν εὐχήν μέ θαυμαστά ἀποτελέσματα. Ἡ εὐχή τούς τονώνει εἰς τόν ἀγῶνα τόν πνευματικόν, τούς φωτίζει μέσα των καί κάμνουν βαθεῖαν ἐξομολόγησιν, εἰλικρινῆ καί πικραμένοι ἀπό τούς λογισμούς καί πειρασμούς πού ξεσηκώνει ἡ εὐχή, τρέχουν μέ λαχτάρα εἰς τά Ἄχραντα Μυστήρια. Καί πάλιν εἰς τόν ἀγῶνα μέ τούς λογισμούς καί τά πάθη καί πάλιν εἰς τά Μυστήρια. Καί δέν ἠμποροῦν πλέον νά κάμουν χωρίς τήν εὐχήν.

μζ΄. Ἡ εὐχή εἶναι ἡ ἀναπνοή. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀναπνέῃ, ζῇ, φροντίζει καί διά τήν ὅλην ζωήν του. Ὅποιος ἀρχίζει τήν εὐχήν, ἀρχίζει νά διορθώνῃ καί τήν ὅλην ζωήν του μέ ὁδηγόν τόν πνευματικόν του πατέρα. Καί ὅπως ὁ ἥλιος ἀνατέλλοντας ξυπνᾷ, φωτίζει, ζωογονεῖ τήν κτίσιν, ἔτσι καί ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης Χριστός, ὅταν ἀνατείλῃ διά τῆς εὐχῆς εἰς τόν νοῦν καί τήν καρδίαν τοῦ ἀνθρώπου, τόν ξυπνᾷ εἰς τά ἔργα τοῦ φωτός καί τῆς ἀνεσπέρου ἡμέρας.

μη΄. Τό λοιπόν ἀδελφοί, "τόν Χριστόν ἀεί ἀναπνέετε" ἔλεγεν ὁ ἔξαρχος τῶν ἀσκητῶν μέγας Ἀντώνιος· καί ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν συμβουλευτικά παρακαλεῖ καί προστάσσει ὅλους τούς ἁπανταχοῦ Χριστιανούς ὅλων τῶν καιρῶν· "ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε" (Α΄ Θεσ. 5,17). "Τό δέ ἀδιαλείπτως, πέρας ἤ μέτρα οὐκ ἔχει", ἑρμηνεύουν οἱ θεῖοι Πατέρες.

Λοιπόν ἐν καιρῷ εἰρήνης σου μήν ἀμελῆς, ἀλλά προσεύχου, κάμνε διόρθωσι, ἑτοιμάζου γιά πόλεμο. Δίνε θάρρος στόν ἑαυτό σου. Μή φοβᾶσαι τούς πειρασμούς. Σ᾿ ὅλους συμβαίνουν ἀλλοιώσεις, ἀλλά θέλει ὑπομονή καί ἐπιμονή στόν ἀγῶνα. Ὁ δίκαιος μύριες φορές τήν ἡμέρα καί ἄν πέσῃ, πάλιν ἐγείρεται καί νίκη λογίζεται. Τοῦτο σημαίνει ἡ εὐχή: Διαρκῆ μετάνοια, ἀκατάπαυστη ἐπίκλησι τοῦ θείου ἐλέους.

Τῷ δέ διδόντι εὐχήν τῷ εὐχομένῳ, Χριστῷ τῷ Θεῷ ἡμῶν, δόξα καί εὐχαριστία εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΕΦΡΑΙΜ

ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ

ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΠΑΤΡΙΚΑΙ  ΝΟΥΘΕΣΙΑΙ

ΕΚΔΟΣΙΣ: ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΦΙΛΟΘΕΟΥ

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ